Marka Tescili Süreci Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Markanı gerçekten sana ait kılmanın tek yolu, marka tescili ile mümkündür. Türkiye’de marka koruması kural olarak TÜRKPATENT nezdinde yapılan tescille kazanılır. Yazımızı okuyarak başvuru öncesi hazırlıktan inceleme ve ilan aşamalarına kadar marka tescili konusunda pek çok detayı öğrenebilirsin.
Marka Tescili Süreci İçin Atılması Gereken İlk Adımlar
Marka tescili süreci, markanı yalnızca sana ait kılmanın ve markanı hukuki güvence altına almanın temel yoludur. Tescil, markanın yasal sahibi olduğunun en güçlü kanıtıdır. Bu sayede, markanı başkalarının izinsiz kullanımına karşı koruyabilirsin.
Başvuruya başlamadan önce bir hazırlık yapman, sürecin daha hızlı ve sorunsuz ilerlemesini sağlar. İşte, ilk olarak atılması gereken marka başvurusu adımları:
Özgün Bir Marka Oluştur
Markanın özgün, ayırt edici ve sektörde seni temsil edecek nitelikte olması gerekir. Herkesin kullanabileceği ve özgün olmayan markalar reddedilebilir.
Marka Araştırması Yap
Tescil için başvuru yapmadan önce, Türk Patent ve Marka Kurumu, kısa adıyla TÜRKPATENT, veri tabanında araştırma yaparak seçtiğin isim ya da logonun daha önce tescil edilip edilmediğini kontrol etmelisin. Markanın herhangi bir marka ile benzerlik göstermesi reddedilme ihtimalini yükseltir.
Mal ve Hizmet Sınıfını Belirle
Tescile başvurmadan önce markanın hangi ürün ya da hizmetler için kullanılacağını doğru ve net bir şekilde belirlemelisin. Mal ve hizmet sınıfları, uluslararası Nice Sınıflandırması’na göre hazırlanır ve başvuruda netleştirilir.
Belgelerini Hazırla
Marka tesciline başvuru yapmak için gerekli temel belgeler aşağıdaki gibidir:
- Marka örneği (Markayı tanımlayan isim, logo ve tanımlar),
- Başvuru sahibinin kimlik ve iletişim bilgileri,
- Başvuru vekil aracılığıyla yapılıyorsa vekil kişinin kimlik ve iletişim bilgileri,
- Ürün ve/veya hizmet listesi
- Başvuru harcının ödendiğine dair belge
Yukarıda yer alan hazırlıkları yapmak olası itiraz ve reddedilme riskini azaltır ve süreci daha sağlam bir zeminde yürütmeni sağlar.
Başvuru ve İnceleme Aşamaları
Marka başvuru süreci, TÜRKPATENT’in EPATS adı verilen elektronik sistemi üzerinden başlatılır. Başvurunu dilersen kendin yapabilir dilersen de bir uzmandan yardım alabilirin. EPATS sistemine e-Devlet üzerinden giriş yaparak marka görselini, adını, mal ya da hizmet sınıflarını ve başvuru bilgilerini sisteme yüklersin. Başvurunun ardından inceleme süreci başlar. Marka tescili için inceleme aşamaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Şekli İnceleme
TÜRKPATENT, başvurunun ardından dosyanın zorunlu unsurları içerip içermediğini ve formatın mevzuata uygun olup olmadığını kontrol eder. Başvurunda eksik ya da hata varsa tamamlaman için belli bir süre tanınır. Bu aşama, Sınai Mülkiyet Kanunu’nda “şekli inceleme” ve “mutlak ret nedenleri açısından incelenme ve yayımlanma” başlıkları altında belirtilir.
Esas İnceleme
Esas inceleme aşamasında markanın diğer markalarla kıyaslandığında ayırt edici yönleri olup olmadığı değerlendirilir. Ayrıca kamu düzenine, ahlaka aykırılık, yanıltıcılık gibi mutlak ret nedenleri yönünden de incelenir. Ayırt edici olmayan, yanıltıcı, kamu düzenine aykırı işaretler taşıyan markalar bu aşamada reddedilebilir.
Yayın ve İtiraz
Başvurun esas inceleme aşamasını geçtikten sonra Resmi Marka Bülteni’nde yayınlanır. Markanın tesciline itiraz etmek isteyen üçüncü kişiler, bu ilana iki ay içinde itiraz edebilir.
İtirazların İncelenmesi ve Karara İtiraz
Markanın yayınlanması sonrasında oluşabilecek itirazlar Yayım İtirazları Kurumu tarafından incelenir. İnceleme sonucunda verilen karara da kurum içinde Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu (YİDK) nezdinde itiraz edilebilir. YİDK kararları kurumun nihai kararıdır. Karara itiraz için tebliğden itibaren iki ay içinde Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde dava açılabilir.
Tescil ve Belge
İtiraz gelmemesi ya da süreçlerin senin lehine sonuçlanması halinde marka için tescil kararı verilir. Gerekli ücretin ödenmesiyle marka, sicile kaydedilir ve tescil belgesi düzenlenir. Böylece marka tescil aşamaları tamamlanır ve markan 10 yıl koruma altına girer. 10 yılın sonunda tescil yenilenebilir.
Tescil Süresi ve Sonuçlandırma
Marka tescili için başvuru nasıl yapılır ve başvuru süreçleri nasıl işler, öğrendin. Peki, tüm bu süreçler ve marka tescil ne kadar sürer? Marka tescil süresi, başvurunun yapıldığı tarihten tescil belgesinin alınmasına kadar geçen dönemi ifade eder. Genellikle sorunsuz ilerleyen bir başvuru, ortalama 7 ila 12 ay içinde sonuçlanır. Ancak bu süre; eksik belge talebi, çok sınıflı başvurular ya da üçüncü kişilerden gelecek itirazlar gibi nedenlerle daha uzun sürebilir.
Herhangi bir itiraz olmaması durumunda tescil süreci, bülten yayını da dahil olmak üzere yaklaşık 6 ila 8 ayda tamamlanabilir. İtiraz olması halinde ise itirazın incelenmesi ve karara bağlanması nedeniyle süre 9 aydan 15-18 aya kadar çıkabilir.
İtiraz gelmezse ya da reddedilirse kurum tescil kararını verip süreci tamamlar. Harçların ödenmesinin ardından marka, sicile kaydedilir ve Marka Tescil Belgesi düzenlenir. Tescilli marka, başvuru tarihinden itibaren 10 yıl süreyle korunur. Bu süre, her 10 yılda bir yenilenerek süresiz şekilde uzatılabilir.
Bekleme döneminde TÜRKPATENT’ten gelen bildirimleri düzenli kontrol etmen ve süreli cevapları zamanında iletmen çok önemlidir. Ayrıca, Resmi Marka Bülteni’ni takip ederek başvurunun yayın sürecini izleyebilir ve sürecin sorunsuz ilerleyip ilerlemediğini görebilirsin.
Marka Tescilinin İşletmelere Sağladığı Avantajlar
Marka tescili yapmak sadece bir isim ya da logoya yasal olarak sahip olmak demek değildir. İşletmenin geleceğini güvence altına alan stratejik bir yatırımdır. Marka tescil avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Hukuki Güvence ve Koruma
Tescil, markanın sana ait olduğunu resmi olarak kanıtlar. Başkalarının aynı ya da benzer markayı izinsiz kullanması halinde dava açabilir, maddi ve manevi tazminat talep edebilirsin. Bu hak, taklit ürünler ve haksız rekabetin önüne geçmende güçlü bir araçtır.
Rekabet Avantajı
Tescilli marka, pazarda rakiplerinden ayrışmanı sağlar. Güçlü ve korunmuş bir marka, sektörde uzun vadeli tanınırlık ve istikrar kazandırır.
Müşteri Güveni ve İtibar
Tescilli bir marka, tüketicilerin gözünde güvenilirlik ve kalite göstergesidir. Yasal güvence altında olan bir markanın ürün ve hizmetlerine müşteriler daha çok güven duyar.
Mali Değer ve Yatırım
Marka, yalnızca bir kimlik değil aynı zamanda bir işletme varlığıdır. Tescilli markanı lisanslayabilir, devredebilir ya da finansal teminat olarak gösterebilirsin. Ayrıca franchising, ortaklık ve şirket değerlemesi süreçlerinde markanın tescilli olması büyük bir avantaj sağlar.
Marka Tescili Yapılmazsa Ne Olur?
Marka tescili yapılmazsa yıllarca emek vererek oluşturduğun marka kimliğini ve itibarını ciddi risklere açık hale getirmiş olursun. Tescil edilmeyen bir markanın karşılaşabileceği başlıca olumsuzluklar şunlardır:
- Marka Hakkı Kaybı: Marka hakkı kaybı, kullandığın marka ismi veya logosunu bir başkasının kendi adına tescil ettirmesidir. Böyle bir durumda senin yıllardır kullandığın markayı devam ettirmen engellenebilir.
- Taklit ve Haksız Rekabet: Tescilsiz bir marka kolayca kopyalanabilir. Taklit ürünlere karşı hukuki yollarla mücadele etme hakkın zayıf kalır ve ispat yükümlülüğün artar.
- Hukuki Riskler: Senin tescil etmediğin ama başkası tarafından tescil edilmiş bir marka, benzerlik iddiasıyla markanı dava edebilir. Bu, markanı değiştirmek zorunda kalmana ve yüksek tazminat riskleriyle karşılaşmana yol açabilir.
- Maddi ve Manevi Kayıplar: Logonu, marka adını ya da pazarlama yatırımlarını yeniden yapmak zorunda kalabilirsin. Ayrıca taklit ürünler nedeniyle itibarın zedelenebilir ve müşteri güvenini kaybedebilirsin.
