Kurumlar Vergisi

Kurumlar Vergisi

Kurumlar vergisi işletmelerin mali yükümlülüklerini yerine getirmede önemli bir yer tutar. Türkiye’de kurumlar vergisi oranları zaman zaman değişiklik gösterebilir, bu nedenle şirketlerin güncel vergi düzenlemelerine dikkat etmeleri gereklidir. Ayrıca kurumlar vergisi hesaplamasında dikkate alınan giderler ve indirimler, şirketlerin vergi yükünü önemli ölçüde etkileyebilir. Doğru bir vergi planlaması yapmak, işletmelerin maliyetlerini kontrol etmelerine ve yasal yükümlülüklerine uymalarına yardımcı olur. Peki, kurumlar vergisi nedir? Nasıl hesaplanır?

Kurumlar Vergisi Nedir?

Kurumlar vergisi, şirketlerin faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar üzerinden devlete ödedikleri bir vergi türüdür. Türkiye’de Kurumlar Vergisi Kanunu ile düzenlenmiştir. Türkiye’de kurumlar vergisi oranı genellikle sabit bir yüzde üzerinden uygulanır, ancak ekonomik koşullara göre bu oran değiştirilebilir.

Vergi ödemesi, yıllık beyanname ile yapılır ve bu beyannameler ilgili vergi dairesine belirlenen süre içinde sunulmak zorundadır. Ayrıca kurumlar yıl içinde geçici vergi adı altında üçer aylık dönemlerde kazançlarından bir kısmını ön ödeme olarak da öderler. Bu geçici vergiler yıllık kurumlar vergisinden mahsup edilir.

Kurumlar vergisi, devletin gelir kaynaklarından biri olduğu için ekonomik kalkınma ve kamu hizmetlerinin finansmanında önemli bir rol oynar. Teşvik edilen sektörlerde faaliyet gösteren bazı işletmeler istisna kapsamında yer alabilir. Organize sanayi, teknoloji geliştirme ve serbest bölgeler için muafiyet söz konusu olabilir.

Kurumlar Vergisi Beyannamesi Nedir?

Kurumlar vergisi beyannamesi, kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesap dönemi boyunca elde ettikleri kazanç ve iratları beyan ettikleri, vergilendirme sürecinin temel belgesidir. Bu beyanname, tüzel kişiliklerin devlete karşı gelirlerini, giderlerini, vergisel yükümlülüklerini ve hesapladıkları kurumlar vergisini bildirdiği resmi bir formdur.

Kurumlar vergisi beyannamesi, bir hesap döneminin sona ermesinden sonra Nisan ayının sonuna kadar verilir. Örneğin, 1 Ocak – 31 Aralık arasında faaliyet gösteren bir şirket, beyannamesini bir sonraki yılın Nisan ayında verir. Beyanname, mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine elektronik ortamda gönderilir. Elektronik beyan sistemi üzerinden yapılması zorunludur.

Beyannamede şu bilgiler yer alır:

  • Şirketin yıllık gelirleri
  • Şirketin giderleri ve indirimler
  • İstisna ve muafiyetler
  • Hesaplanan kurumlar vergisi tutarı
  • Ödenmiş geçici vergiler (Mahsup edilir)

Kurumlar Vergisinden Muaf Olanlar Kimlerdir?

Türkiye’de Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında aşağıdaki tüzel kişiler kurumlar vergisine tabidir:

  • Anonim şirketler (A.Ş.), limited şirketler (LTD. ŞTİ.), komandit ve kollektif şirketler gibi sermaye esasına dayalı şirketler
  • Kazanç amacı güden ve üyelerine ekonomik fayda sağlama amacıyla kurulan kooperatifler
  • Devlet veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan, ticari, sınai, tarımsal veya diğer iktisadi faaliyetlerde bulunan işletmeler
  • Dernek ve vakıfların ekonomik faaliyetlerinden gelir elde eden iktisadi işletmeleri
  • Birden fazla şirketin belli bir projeyi gerçekleştirmek için oluşturduğu iş ortaklıkları

Bazı tüzel kişiler ya da faaliyet türleri, belirli koşullarda kurumlar vergisinden muaf tutulabilir. Vakıf üniversiteleri, hayır kurumları gibi kamu yararına çalışan bazı kuruluşlar bu duruma örnektir.

Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanır?

2024 yılı için kurumlar vergisi oranı %23’tür. Kurumlar vergisinin hesaplanma süreci şu şekilde işler:

  • Şirketin faaliyetleri sonucu elde ettiği tüm gelirler toplanır. Bu gelirler satışlardan, kiralardan, faizlerden veya diğer ticari faaliyetlerden elde edilen kazançları içerebilir.
  • Şirketin faaliyetleriyle ilgili yapılan giderler (örneğin, mal alımları, maaşlar, kira, sigorta ödemeleri) toplam gelirden düşülür. Bu giderlerin doğru şekilde hesaplanması önemlidir, çünkü sadece ticari faaliyetle ilgili olan giderler indirilebilir.
  • Gelirlerden indirilebilir giderler çıkarıldığında, şirketin vergi matrahı bulunur. Bu da vergiye tabi olan net kazançtır.
  • Şirketin vergi matrahı, kurumlar vergisi oranı ile çarpılır.

Örneğin, 100.000 TL vergi matrahı olan bir şirket için hesaplama şöyle olur:

100.000 TL × 0,23 = 23.000 TL kurumlar vergisi