Kripto Para Vergisi ve Yeni Düzenlemeler

Türkiye’de kripto paralarla ilgili yasal düzenlemeler 2025 itibarıyla hız kazanmış durumda. 7518 sayılı kanun ile kripto varlık hizmet sağlayıcıları artık Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetimine giriyor. Bu da kripto para piyasasında daha şeffaf ve güvenli bir ortam yaratıyor; öte yandan yatırımcıların vergisel yükümlülüklerine daha çok dikkat etmesini gerektiriyor. Peki bu yeni dönemde kripto işlemleriniz hangi vergilere tabi olacak ve nelere dikkat etmeniz gerekecek? İşte, kripto para vergisi konusunda öne çıkan başlıklar ve yeni düzenlemeler hakkında bilmeniz gereken temel noktalar.

2025’te Hangi Kripto İşlemlerim Vergilendirilebilir?

2025 itibarıyla kripto piyasasında vergi konusu yatırımcılar için daha belirgin hale geldi. Henüz tüm ayrıntılar kesinleşmemiş olsa da, bazı işlem türlerinin vergilendirilmesi gündemde. İşte, yeni dönemde vergilendirilebilecek işlem türlerine dair öne çıkan başlıklar:

Alım-Satım İşlemleri

Kripto varlıkların alım satımından doğan kazançlar vergilendirme kapsamına girebilir. Ara sıra gerçekleştirilen satışlardan doğan kar, değer artış kazancı sayılabilir. Sürekli ve yüksek hacimli işlemler ise ticari kazanç kapsamında değerlendirilebilir.

Staking ve Getiri Faaliyetleri

Staking, lending veya farming gibi yöntemlerle elde edilen ödüller pasif gelir kapsamında değerlendirilebilir. Vergilendirmede esas olan, bu ödüllerin cüzdana geçtiği andaki piyasa değeridir. Düzenli ödül dağıtımı sağlayan bu tür işlemler, klasik yatırım kazançlarından farklı olarak süreklilik taşıdığı için vergiye tabi tutulabilir.

Airdrop ve Hard Fork Kazançları

Airdrop veya hard fork yoluyla elde edilen coin’ler gelir olarak kabul edilerek vergilendirilebilir. Esas alınacak kriter, bu coin’lerin cüzdana geçtiği tarihteki piyasa değeridir. Bu tür varlıklar, kullanıcıya ek bir kazanç sağladığı için alım-satım gelirlerine benzer şekilde vergiye tabi olabilir.

Madencilik Faaliyetleri

Madencilik yoluyla üretilen kripto varlıklar ticari kazanç kapsamında değerlendirilebilir ve bazı durumlarda serbest meslek kazancı olarak da vergilendirilebilir. Bu faaliyet, enerji tüketimi ve donanım yatırımı gerektirdiği için üretim niteliği taşır. Bu nedenle madencilikten elde edilen gelirler, klasik alım-satım kazançlarından farklı olarak daha çok iş faaliyeti olarak değerlendirilebilir.

NFT Satış ve Telif Gelirleri

NFT satışlarından elde edilen kârlar ile telif (royalty) ödemeleri vergiye tabi tutulabilir ve gelir olarak değerlendirilebilir. Bu tür kazançlar, sanat veya içerik üretimiyle bağlantılı olduğunda serbest meslek kazancı kapsamında ele alınabilir.
Yeni mevzuat ile birlikte kripto platformlarının kullanıcı verilerini saklama ve raporlama yükümlülükleri daha net hale geliyor. Bu sayede kullanıcılar, yaptıkları tüm alım satım, staking ve transfer işlemlerini düzenli biçimde kayıt altında tutabiliyor. Sipay’ın İşlem Geçmişi Dışa Aktarımı özelliği de bu noktada önemli bir avantaj sağlıyor. Bu özellik sayesinde tüm işlem geçmişinizi Excel veya PDF formatında dışa aktararak vergi beyanınızda ihtiyaç duyduğunuz verileri tek dosyada bir araya getirebilirsiniz.

SPK’nın Yeni Kripto Düzenlemeleri Beni Nasıl Etkiler?

7518 sayılı Kanun sonrası SPK’nın yayımladığı tebliğler, kripto platformları için asgari sermaye şartlarından iç kontrol ve risk yönetimine kadar pek çok konuda standart getiriyor. Kripto varlıkların güvenli şekilde saklanması ve işlemlerin şeffaf biçimde raporlanmasını hedefleyen düzenlemeler, platformların güvenilirliğini artırıyor. Aynı zamanda bu düzenlemeler, uyuşmazlık ve şikayet durumlarında yatırımcıların haklarını koruyan bir ortam dağlıyor. Vergilendirme ve beyan yükümlülüklerinin ayrıntıları ise Maliye ve SPK’nın ilerleyen düzenlemeleriyle netleşecek. Mevzuatla ilgili daha fazla bilgiye ve güncel duyurulara SPK internet sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz.

Kripto Vergisi İçin Kayıt Tutma ve Beyan Hazırlığı Nasıl Yapılır?

Kripto işlemlerinden doğan vergisel yükümlülüklerinizi doğru şekilde yerine getirebilmek için en önemli adım düzenli kayıt tutmaktır. Yeni mevzuatla birlikte platformların işlem geçmişlerini şeffaf biçimde sunması, kullanıcıların da bu verileri kendi arşivlerine dönüştürmesini kolaylaştırıyor. Böylece hem beyan dönemlerinde işinizi kolaylaştırabilir hem de olası incelemelerde net bilgi sunabilirsiniz. Düzenli kayıt tutmak ve beyan hazırlığı için şu adımları takip edebilirsiniz:

• İşlem geçmişini arşivleme: Kullandığınız tüm borsa ve cüzdanlardan işlem ekstrelerini CSV veya PDF formatında indirebilirsiniz.
• Cüzdanları eşleştirme: Birden fazla cüzdan kullanıyorsanı, adresleri ve işlem hash’lerini borsa kayıtlarıyla eşleştirerek tutarlı bir arşiv oluşturabilirsiniz.
• Maliyet esasını belirleme: Kripto satışlarınızda alış fiyatını belirlerken FIFO (ilk giren ilk çıkar) veya LIFO (son giren ilk çıkar) yöntemlerini kullanabilirsiniz. Türkiye’de hangi yöntemin geçerli olacağı düzenlemelerle netleşecektir.
• Hata payını azaltma: Kripto işlemlerinde küçük bir hata payı doğal kabul edilir. Ancak fark uzman eşiğini aştığında, denetim açısından ciddi sorun doğurabilir. Bu riski azaltmak için kayıtları düzenli tutabilir, gerekirse bir mali müşavirden ya da vergi uzmanından destek alabilirsiniz.
• Kayıt şablonu kullanma: Tarih, borsa/cüzdan bilgisi, işlem türü, tutar, TL karşılığı, komisyon ve işlem hash’i gibi alanları içeren bir tablo kullanarak tüm verilerinizi düzenli tutabilirsiniz. Vergi beyanı hazırlığı için İşlem Kayıt Şablonu işlem kayıtlarını düzenlemenize yardımcı olabilir.

Ben yatırımcı mıyım yoksa ticari mi sayılırım?

Kripto para vergisi açısından en kritik sorulardan biri, kripto işlemlerinizin yatırım faaliyeti mi yoksa ticari faaliyet mi olarak değerlendirileceğidir. Yatırımcı ve ticari faaliyet ayrımı şu şekilde yapılabilir:

• Yatırımcı: Kripto varlıklarınızı uzun vadeli tutuyor, yalnızca değer yükseldiğinde satış yapıyor veya ara sıra işlem yapıyorsanız genellikle yatırımcı olarak kabul edilirsiniz. Bu durumda sadece elde edilen değer artış kazancı vergilendirilir.
• Ticari Faaliyet: Sürekli ve yüksek hacimli alım-satım yapıyorsanız, arbitraj fırsatlarını düzenli şekilde değerlendiriyorsanız, staking, madencilik veya NFT satışı gibi gelir getirici faaliyetlerde bulunuyorsanız işlemleriniz ticari faaliyet kapsamında sayılabilir. Bu durumda sadece kazanç değil, tüm gelirler ticari hükümler çerçevesinde vergilendirilir; ayrıca defter tutma, fatura kesme gibi yükümlülükler de doğar.

Nihai ayrım, Gelir İdaresi’nin yorumuna ve çıkacak düzenlemelere bağlıdır. Gerekli gördüğünüzde bir mali müşavirle görüşerek kişisel durumunuza özel bir değerlendirme yapmasını isteyebilirsiniz.

Staking getirileri vergide nasıl değerlendirilir?

Staking yoluyla elde edilen kazançlar, pasif gelir niteliği taşır ve genellikle hesabınıza geçtiği anda vergisel açıdan gelir kabul edilir. Yani ödül cüzdanınıza yansıtıldığı an, o günkü piyasa değeri üzerinden kayda alınması gerekir. Bu noktada yalnızca miktarı değil, elde edilen tarih ve fiyat bilgisini de not etmek önemlidir. Kayıtlarınızı güçlendirmek için staking ödülünün yansıdığı anda ekran görüntüsü alabilir veya işlem geçmişindeki zaman damgasını saklayabilirsiniz. Böylece ileride gelirinizin ispatı gerektiğinde hem platform verileri hem de kendi kayıtlarınız destekleyici olur.

NFT satışı yaptım, vergisel yükümlülüğüm var mı?

NFT satışından elde edilen kazanç, durumunuza göre farklı şekilde vergisel nitelik kazanabilir:

• Değer artış kazancı: NFT’yi yatırım amacıyla alıp daha yüksek fiyata sattığınızda, alış bedeli ile satış bedeli arasındaki fark değer artış kazancı olarak değerlendirilebilir.
• Serbest meslek kazancı: NFT kendi üretiminizse (örneğin dijital sanat, müzik, tasarım), satıştan doğan gelir serbest meslek kazancı sayılabilir. Royalty (ikinci el satışlardan pay) ödemeleri de aynı kapsamda değerlendirilir ve cüzdanınıza geçtiği günkü piyasa değeri üzerinden kayda alınır.
• Ticari kazanç: Sürekli ve yüksek hacimli NFT alım-satımı yapıyorsanız bu faaliyet ticari nitelik kazanır ve ticari kazanç hükümlerine tabi olabilirsiniz.
• Oyun/metaverse varlıkları: Oyun içi ya da metaverse tabanlı NFT’lerde vergisel yükümlülük genellikle NFT’nin TL veya döviz gibi fiat para birimine dönüştüğü anda doğar. NFT’nin başka bir NFT ile takası doğrudan vergi doğurmayabilir, ancak fiat’a çevrildiğinde gelir elde edilmiş sayılır.

NFT satışlarınızın ve royalty gelirlerinizin tarih, tutar, platform ve dönüşüm bilgilerine dair düzenli kayıt tutmanız çok önemlidir. İleride vergi beyanında veya olası bir incelemede bu kayıtlar ispat niteliği taşır.

CEX → kendi cüzdanıma çekim yaparken neye dikkat etmeliyim?

Merkezi borsalardan (CEX) kendi cüzdanınıza kripto çekmek aslında kolay gibi görünse de, hem güvenlik hem de yasal düzenlemeler açısından dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var. Özellikle uluslararası kurallar ve Türkiye’deki yeni mevzuatlar nedeniyle borsa sizden ek bilgi talep edebilir. Bu tür adımlar, işlemlerinizin güvenliğini artırmak ve olası sorunların önüne geçmek için uygulanır.

• Kimlik bilgisi ve doğrulama:000 USD üzerindeki transferlerde, FATF’ın 15 numaralı tavsiyesi olarak bilinen Travel Rule gereği, transferi gerçekleştiren borsa sizden ek kimlik bilgisi ya da açıklama isteyebilir. Bu tamamen normaldir ve kara para aklamayı ya da yasa dışı fon hareketlerini engellemeyi amaçlar.
• Adres ve etiket (tag) kontrolü: Cüzdan adresinizi yazarken çok dikkatli olmalısınız. Eğer borsa “etiket” ya da “açıklama” alanı da istiyorsa, mutlaka doğru şekilde doldurun. Yanlış girilen bilgiler, varlıklarınızın kaybolmasına neden olabilir.
• Şüpheli işlem bildirimi: Olağandışı yüksek miktarlarda ya da daha önce kullanmadığınız adreslere yapılan transferler, borsa tarafından şüpheli işlem olarak bildirilebilir.
• Türkiye’deki düzenlemeler: SPK denetimine giren borsalar, sizden zaman zaman ek belge talep edebilir veya işlemlerde kısa gecikmeler yaşanabilir. Bu durum uzun vadede varlık güvenliğiniz için bir avantajdır.