KOSGEB ve Devlet Destekleri Rehberi
Yeni bir iş kurmayı ya da mevcut işletmeni büyütmeyi düşünüyorsan devletin sunduğu hibe ve teşvik programları senin için önemli bir kaynak olabilir. KOSGEB ve çeşitli devlet destekleri, girişimcilere hem finansal hem de teknolojik açıdan güçlü bir temel sunabilir. KOSGEB başvurusundan dijitalleşme desteklerine kadar tüm süreçler hakkında bilgi almak için rehber içeriğimizi okumaya devam edebilirsin.
KOSGEB ve Devlet Destekleri: Genel Bakış
Türkiye’de KOBİ adı verilen küçük ve orta ölçekli işletmelerin büyümesi, yenilikçi yatırımlar yapması ve uluslararası pazarlarda rekabet edebilmesi için KOSGEB destekleri ve çeşitli devlet destekleri önemli bir rol oynar. Bu desteklerin temel amacı; işletmelerin finansal yükünü hafifletmek, sürdürülebilir büyüme sağlamalarına katkıda bulunmak ve girişimciliği teşvik etmektir.
Açılımı Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı olan KOSGEB, Türkiye’de KOBİ destekleri veren ana kurumdur. Kuruluş amacı, küçük ve orta ölçekli işletmelerin ekonomideki paylarını artırmak, rekabet güçlerini yükseltmek ve teknolojik dönüşüme uyum sağlamalarına yardımcı olmaktır. KOSGEB, özellikle imalat, hizmet ve teknoloji sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelere finansman, eğitim ve danışmanlık gibi çok yönlü destekler sunar.
KOSGEB’in yanı sıra Ticaret Bakanlığı, Kalkınma Ajansları ve Türk Eximbank gibi diğer kamu kurumları da ihracat, Ar-Ge ve yatırım odaklı teşvik programlarıyla KOBİ’lerin büyüme sürecine katkıda bulunur. Bu kurumlar aracılığıyla sağlanan destekler, işletmelerin yalnızca finansal açıdan değil aynı zamanda yönetim, pazarlama, dijitalleşme ve küresel rekabet alanlarında da güç kazanmasını hedefler.
KOBİ’lere Özel Temel Destek Türleri ve Amaçları
Türkiye’de KOSGEB ve devlet tarafından sağlanan destekler, farklı amaçlara hizmet etmek adına çeşitli şekillerde gerçekleştirilir. KOBİ’lere özel temel destek türleri ve amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Finansman Desteği
İşletmelerin yatırım ve işletme sermayesi ihtiyaçlarını karşılamak için hibe, düşük faizli veya faizsiz kredi, kefalet gibi imkanlar sunulur. Özellikle geri ödemesiz hibe programları, yeni girişimciler için büyük bir avantaj sağlar.
İnovasyon ve Ar-Ge Desteği
Teknolojik gelişmelere uyum sağlamak, yenilikçi ürünler geliştirmek ve yerli üretimi güçlendirmek isteyen işletmeler için Ar-Ge ve inovasyon odaklı projelere finansal destek verilir.
Eğitim ve Danışmanlık
İşletmelerin yönetim, finans, pazarlama, dijitalleşme ve ihracat gibi konularda bilgi ve becerilerini artırmaları hedeflenir.
İhracat ve Globalleşme Desteği
Küçük ve orta ölçekli işletmelerin dış pazarlara açılmasına, markalaşmasına ve ihracat kapasitesini artırmasına katkı sağlanır.
Bu destekler sayesinde KOBİ’ler hem ulusal ekonomide daha etkin bir rol üstlenebilir hem de küresel ölçekte rekabet gücünü artırabilir.
KOSGEB Başvuru Süreci: Adım Adım Yol Haritası
KOSGEB desteklerinden yararlanmak istiyorsan başvuru sürecinin belirli aşamalarını doğru ve eksiksiz şekilde tamamlaman gerekir. Süreç tamamen online olarak yürütülür. Başvuru sürecinde hem zaman yönetimi hem de belge hazırlığı açısından dikkatli olman gerekir.
“KOSGEB nasıl başvurulur?” sorusunun yanıtını merak ediyorsan KOSGEB başvuru süreci için temel adımların yer aldığı yol haritamızı inceleyebilirsin:
1. KOSGEB Veri Tabanına Kayıt Ol
Başvuru yapabilmek için öncelikle işletmeni KOSGEB Veri Tabanı’na kaydetmelisin. Kayıt işlemini e-Devlet üzerinden KOSGEB’in KOBİ Bilgi Sistemi (KBS) aracılığıyla gerçekleştirebilirsin. Kayıt sırasında işletmenin türü, faaliyet kodu, vergi dairesi ve adres bilgileri gibi alanların eksiksiz doldurulması gerekir.
2. KOBİ Beyannamesi’ni Doldur ve Onaylat
Kayıt işlemi tamamlandıktan sonra sistem senden bir KOBİ Beyannamesi talep eder.
KOBİ beyannamesi mikro, küçük ya da orta olmak üzere işletmenin büyüklük sınıfını belirlemek için kullanılır. Eğer tüm bilgiler idari kayıtlarla eşleşirse beyan otomatik olarak onaylanır. Eksik veya hatalı bilgi varsa KOSGEB uzmanı beyanını inceleyip düzeltme talep edebilir. Beyanname onaylanmadan destek başvurusu yapılamaz. KOBİ Beyannamesi’nin geçerlilik süresi bir yıldır. Dolayısıyla başvuru öncesinde beyannamenin güncel olup olmadığını kontrol etmen gerekir.
3. Uygun Destek Programını Seç
KOSGEB’de her işletmeye uygun farklı destek programları vardır. Faaliyet alanına göre Geleneksel Girişimci Desteği, İleri Girişimci Desteği, KOBİGEL – KOBİ Gelişim Destek Programı, Ar-Ge ve İnovasyon Desteği ya da İş Birliği Güç Birliği Desteği gibi programlardan birini seçebilirsin. Seçim aşamasında işletmenin mevcut durumunu, finansal kapasitesini ve gelecekteki hedeflerini göz önünde bulundurarak en doğru kararı verebilirsin.
4. İş Planı veya Proje Hazırlığı Yap
Her programın başvuru süreci ve talepleri farklı olsa da çoğunlukla bir iş planı ya da proje taslağı talep edilir. Hazırlanacak belgelerde işletmene dair hedeflerin, bütçe planın, beklenen çıktılar ve finansman ihtiyacın net şekilde belirtilmelidir. KOSGEB, planı değerlendirirken uygulanabilirlik, sürdürülebilirlik ve katma değer gibi kriterlere bakar.
5. Online Başvuru ve Değerlendirme Süreci
Belgelerini tamamladıktan sonra başvurunu KOSGEB’in KOBİ Bilgi Sistemi (KBS) üzerinden gönderebilirsin. Başvurun, KOSGEB yetkilileri tarafından teknik ve mali yönden incelenir. Gerekli görülürse ek bilgi istenebilir. Uygun bulunan projeler Değerlendirme Komisyonu tarafından onaylanır.
6. Sözleşme ve Destek Uygulama Aşaması
Başvurun kabul edildiğinde KOSGEB ile bir destek sözleşmesi imzalanır. Bu sözleşmede; destek miktarı, süresi, harcama kalemleri ve yükümlülükler açıkça belirtilir. Destek ödemeleri, program türüne göre hibe ya da geri ödemeli şekilde yapılır. Sözleşme imzalandıktan sonra, proje uygulama süreci başlar ve gelişmeler KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden takip edilir.
Devlet Desteklerinin İşletmelere Katkısı
Devlet destekleri, işletmelerin büyüme sürecinde önemli bir stratejik araçtır. Hibe, düşük faizli kredi, vergi indirimi ve ihracat teşviki gibi uygulamalar, işletmelere pek çok açıdan avantaj sağlayabilir. Devlet destekleri yalnızca kısa vadeli bir finansal rahatlama değil aynı zamanda uzun vadeli sürdürülebilir büyümenin temelini de oluşturur.
Aşağıda devlet desteklerinin işletmelere sağladığı temel katkıları bulabilirsin:
Finansal Güçlenme ve Yatırım Kapasitesinin Artırılması
KOSGEB avantajları arasında en öne çıkan unsur, işletmelerin öz kaynaklarını koruyarak daha büyük yatırımlar yapabilmesini sağlamasıdır. Geri ödemesiz hibe programları ya da düşük faizli kredi destekleri; makine-teçhizat alımı, üretim hattı kurulumu, ofis giderleri, dijital altyapı yatırımları gibi yüksek maliyetli adımların daha kolay tamamlanmasını sağlar. Böylece işletmeler, finansal baskı yaşamadan kapasite artırımı ve modernizasyon projelerini hayata geçirebilir.
Teknolojik İlerleme ve İnovasyon
Ar-Ge ve inovasyon destekleri, işletmelerin teknolojik altyapılarını yenilemelerine ve katma değerli üretime geçmelerine olanak tanır. Bu tür teşvikler; ürün geliştirme, süreç optimizasyonu, dijital dönüşüm ve yerli üretim projelerine kaynak sağlar. Örneğin KOSGEB’in “Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı”, yeni ürün geliştiren ya da mevcut süreçlerini dijitalleştiren işletmelere hem finansman hem de danışmanlık desteği sunar.
Pazar Geliştirme ve İhracat Kapasitesinin Artması
Devlet destekleri, işletmelerin iç pazardaki büyümesini tamamlayarak uluslararası pazarlara açılmasını da hedefler. Ticaret Bakanlığı’nın sağladığı ihracat teşvikleri, yurt dışı fuar katılım destekleri ve e-ticaret altyapı hibeleri sayesinde KOBİ’ler global pazarlarda görünürlük kazanır. Böylece pazar araştırması, lojistik, marka tescili ve dijital pazarlama gibi kalemlerde maliyetler düşer, yeni müşterilere ulaşmak da kolaylaşır.
İstihdamın Artırılması ve Nitelikli İş Gücü Gelişimi
KOSGEB ve devlet kurumları tarafından sağlanan istihdam teşvikleri, yeni çalışan alımını destekler. Personel maaşları, SGK primleri ya da mesleki eğitim giderleri için sağlanan katkılar, hem işletmenin maliyetini azaltır hem de istihdam oranını artırır.
Büyüme ve Sürdürülebilirlik
Devlet desteklerinin uzun vadeli en önemli etkisi, işletmelerin finansal istikrarını koruyarak sürdürülebilir büyüme sağlamasıdır. Yatırım, ihracat ve istihdam odaklı destekler ekonominin genel verimliliğini yükseltirken KOBİ’lerin kriz dönemlerinde ayakta kalmasına da yardımcı olur.
KOSGEB Destekleri ile Dijitalleşme
Küresel rekabette ayakta kalmak isteyen KOBİ’ler için dijitalleşme artık bir tercih değil zorunluluktur. İş süreçlerini dijital ortama taşımak; üretimden satışa müşteri ilişkilerinden finansal yönetim süreçlerine kadar pek çok konuda işletmenin verimliliğini artırır. KOSGEB dijitalleşme desteği için hazırladığı KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı ile işletmelerin dijital dönüşüm süreçlerinin tamamlanmasına yardımcı olur.
KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı, özellikle imalat sektöründeki KOBİ’lerin dijital olgunluk seviyesini artırmayı hedefler. Destek kapsamında:
- Kurumsal kaynak planlama (ERP), üretim yönetimi (MES) ve müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) yazılımlarına geçiş,
- Otomasyon sistemleri, veri toplama altyapısı, siber güvenlik ve bulut tabanlı çözümler,
- E-ticaret altyapısı ve dijital ödeme sistemleri entegrasyonu gibi yatırımlar desteklenir.
Programda, dijital dönüşüm projelerine %60’a kadar hibe ve %70’e kadar kredi desteği sağlanabilir. Destek üst limiti proje türüne göre değişmekle birlikte 1 milyon TL hibe ve 20 milyon TL’ye kadar kredi şeklindedir. Başvuru sürecinde işletmeler, önce KOSGEB Dijital Olgunluk Değerlendirme Aracı üzerinden mevcut durumlarını analiz eder. Ardından dijital dönüşüm planlarını hazırlayarak programa dahil olabilir.
KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı sayesinde, işletmeni dijital altyapısı güçlü, verimliliği yüksek ve 7/24 satış yapabilen bir yapıya dönüştürebilirsin.
Dijital dönüşüm sürecinde sadece KOSGEB desteği değil Sipay de yanında! Sipay’in Sanal POS ve Link ile Ödeme çözümleri sayesinde güvenli ödeme süreçleri oluşturabilir, dijitalleşme sürecini hızlandırabilirsin.
KOSGEB ve Devlet Destekleri Hakkında Sık Sorulan Sorular
KOSGEB ve devlet destekleriyle ilgili pek çok konu hakkında bilgi sahibi oldun. Aklına takılan başka konular varsa pek çok kişinin yanıtı merak ettiği ve senin de ilgini çekebilecek KOSGEB sık sorulan sorular listesine de göz atabilirsin.
1. KOSGEB desteklerinden kimler yararlanabilir?
Vergi mükellefi olan ve KOBİ statüsünde faaliyet gösteren gerçek ya da tüzel işletmeler (şahıs, limited, anonim şirketler) başvuru yapabilir. Yeni Girişimci Desteği içinse genellikle son bir yıl içinde kurulmuş işletmeler önceliklidir.
2. Destekler geri ödemesiz mi?
KOSGEB destekleri hibe yani geri ödemesiz ya da geri ödemeli, düşük faizli kredi şeklinde olabilir. Destek türü, başvurduğun programa göre değişir. Yeni Girişimci Desteği genellikle kısmen hibedir. KOBİGEL ve Dijital Dönüşüm destekleri ise proje başarısına bağlı olarak geri ödemesiz ya da kredi bazlı olabilir.
3. Daha önce destek aldıysam tekrar başvurabilir miyim?
Bir işletme aynı destek programından birden fazla kez yararlanamaz. Ancak önceki projesi tamamlanan işletmeler, farklı içerikli yeni bir proje sunarak başka programlara yeniden başvuru yapabilir. Örneğin, daha önce Girişimcilik Desteği almış bir işletme, KOBİGEL’e başvurabilir.
4. Başvuru sonucum ne kadar sürede belli olur?
KOSGEB başvurularında değerlendirme süreci ortalama 30 ila 60 gün sürer. Başvuru yoğunluğu ve program türüne göre bu süre değişebilir. Süreç, KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden online olarak takip edilebilir.
5. Birden fazla devlet desteğinden aynı anda yararlanabilir miyim?
Aynı proje ya da harcama kalemi için birden fazla kurumdan destek alınamaz.
Ancak farklı konularda başvuru yapılabilir. Örneğin, KOSGEB’ten Ar-Ge desteği, Türk Eximbank’tan ihracat kredisi almak mümkündür.
6. Proje süresi başlamadan önce yaptığım harcamalar desteklenir mi?
Hayır. KOSGEB yalnızca proje süresi içinde yapılan giderleri destekler. Proje başlangıç tarihinden önceki faturalar, hibe veya kredi kapsamında değerlendirilmez.
7. Projem başarısız olursa hibe desteği geri alınır mı?
Projen başarılı bir şekilde tamamlanmadığında yapılan hibe geri talep edilemez. Ancak geri ödemeli desteklerde, destek tutarı kadar teminat alındığı için bu tutarlar program koşullarına göre geri tahsil edilir.
8. KOSGEB desteklerinden faydalanmak için yaş sınırı var mı?
KOSGEB desteklerinden yararlanmak için herhangi bir yaş sınırı bulunmaz.
Ancak bazı Genç Girişimci ya da Kadın Girişimci desteklerinde yaş ya da cinsiyet önceliği tanımlanabilir.
9. E-ticaret yapan işletmeler destek alabilir mi?
Dijitalleşme ve KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı kapsamında, e-ticaret altyapısı, dijital pazarlama ve online ödeme sistemleri gibi yatırımlar da desteklenir.
10. İşletmemi kurduktan ne kadar süre sonra başvuru yapabilirim?
Bu süre program türüne göre değişir. Örneğin, bazı girişimcilik desteklerinde işletmenin kuruluş tarihinden itibaren üç yıl içinde başvuru yapılması gerekir. Başvuru öncesi, programın güncel başvuru kılavuzunu mutlaka kontrol etmelisin.
