E-ticaretin yaygınlaşması ile çeşitli iş modelleriyle karşı karşıya kalmanız mümkün hale gelmiştir. En çok duyduğumuz ve kullanımı daha fazla olan iş modelleri arasında B2B (Business to Business), B2C (Business to Consumer) ve C2C (Consumer to Consumer) karşımıza çıkıyor.
B2B (Business to Business) iş modeli nedir?
Türkçesi “işletmeden işletmeye” olan ve en popüler iş modeli olan B2B iş modeli adından da anlaşılacağı üzere işletmelerin kendi aralarındaki pazarlama ve satış faaliyetlerini ifade eder. Geleneksel fiziki ticarette ve e-ticarette B2B modelinin işleyişi işletmelerin direkt olarak tüketicilere değil, işletmelerle toptan alım satım yapılmasıyla gerçekleşir. Yani bir işletmenin müşterisi diğer bir işletme olarak düşünülebilir.
B2B iş modeli, tedarikçiden üreticiye, üreticiden toptancıya, toptancıdan perakendeciye şeklinde işletmeler arasındaki ticari alışverişi kapsar. Örneğin, ürünlerinizin satışını yaptınız ve müşteriye gönderim için kendi markanıza ait bir paket olmasını istiyorsunuz. Bu paketleri toplu bir şekilde satın alabileceğiniz başka bir işletme ile anlaşıyorsunuz ve satın alma işlemini gerçekleştiriyorsunuz. Bu örnek, iki işletme arasındaki alışverişi yani B2B iş modelini kapsar. Sonuç olarak, tüm işletmeler üretim ve satış faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için B2B iş modeline ihtiyaç duyar denilebilir.
B2C (Business to Consumer) iş modeli nedir?
B2C, Türkçe karşılığı “işletmeden tüketiciye” olan iş modelidir. Yani bir işletmenin doğrudan tüketiciye hizmet veya ürün satışı yaptığı modeldir. E-ticaret siteleri bu modelin tanımını doğrudan karşılayabilirler. Dolayısıyla, bir e-ticaret sitesi üzerinden doğrudan tüketiciye satış yapılması ya da bir tüketicinin e-ticaret sitesi üzerinden satın alma işlemini gerçekleştirmesi B2C iş modelini kullanılmış olması demektir.
B2C’nin genel anlamına bakıldığında, satış için herhangi bir aracıya ihtiyaç duyulmayan alışveriş sürecini kapsar diyebiliriz. Burada aracısız alışverişten kasıt ise üreticinin arada başka bir kimseye ihtiyacı olmadan direkt olarak tüketiciye ürünlerini ulaştırabilmesi ve satabilmesi anlamına gelmektedir. Günümüz e-ticaret sitelerinden Hepsiburada, Trendyol, N11 gibi siteler bu modele örnek verilebilir.
C2C (Consumer to Consumer) iş modeli nedir?
C2C, tüketiciden tüketiciye olarak bilinen yani tüketicilerin kendi aralarında alış ve satış işlemlerini gerçekleştirdikleri, nispeten yeni bir iş modelini tanımlamak için kullanılan yaygın bir kısaltmadır. C2C modeli, büyük ölçüde internet ve e-ticaret kullanımıyla ortaya çıkmıştır. Bir tüketicinin işlemi gerçekleştirebilecek bir üçüncü taraf platformunda diğerinden satın aldığı bir pazar ortamını tanımlar. C2C modelinde hem satıcı hem de alıcı tüketici olarak kabul edilir.
İnternet kullanımı ve e-ticaretin artmasıyla C2C iş modeli gündeme gelmiş olsa bile internetin olmadığı zamanlarda da C2C modeli kullanılmaktaydı. Örneğin, bir çiftçi kendi ürettiği meyve ve sebzelerini bir tezgâh açarak doğrudan tüketicilere satışını gerçekleştirdiğinde de bu iş modelini uygulamış oluyor. Ayrıca aynı şekilde açık arttırmalar, gazete ilanları vb. gibi örnekler de verilebilir.
